Op 18 augustus aanstaande zal het precies 134 geleden zijn dat de prefect van het studiehuis van de Jezuïeten in Leuven tijdens hun jaarlijkse bedevaart te voer naar Scherpenheuvel overleed langs onze Diestsesteenweg in de deelgemeente Tielt.
Er werd voor de toen 68-jarige pater Désiré Libert die in 1855 tot priester was gewijd een bronzen ongelukskruis opgericht, dat ter gelegenheid van een vorige opknapbeurt zwart geverfd werd. In de volksmond is het "Zwart Kruis" niettemin de "Bruine Lieve Heer" gebleven.
"Het college van burgemeester en schepenen heeft op dinsdag 13 augustus 2024 op mijn voorstel unaniem besloten om de preservatie in drie fasen op te delen, waarvan we de eerste twee onmiddellijk gaan uitvoeren opdat die klaar zouden zijn tegen de open monumentendag die mijn collega schepen van Vrije Tijd Germaine Willems (Wij Tielt-Winge) in september van dit jaar organiseert", zo deelt schepen van patrimonium Gunther Clinckx (Wij Tielt-Winge) mee. "De werken starten onmiddellijk.".
De eerste fase betreft het smeedwerk rond de grondplaat en sokkel, de tweede de grondplaat met gravure en sokkel en de derde en laatste de structuur van het kruis met hangend bronzen Christusbeeld.
De gemeente verwijdert op woensdag 14 augustus 2024 het smeedwerk rond de grondplaat en voert dat af naar de gemeenteloods voor reiniging en verven in eigen beheer. Het smeedwerk verkeert immers nog in goede staat en dient enkel een bescherming te krijgen. Het wordt nadien terug geplaatst.
De grondplaat bestaat uit vier delen Belgische blauwe hardsteen, voorzien van gebeitelde gravuren in de verschillende landstalen en in het Latijn. Zware erosie en oppervlaktebreuk maken twee van de vier panelen onleesbaar; de inleg van de gravuren zijn praktisch verdwenen. "Eresecretaris René De Keyzer heeft twee van de gravureteksten voorhanden en de resterenden gaan we met een 3D LIDAR-scan analyseren", zo legt restaurateur Jo Peeters (Wij Tielt-Winge) uit. "Het ontbrekende stuk in driehoekvorm aan het zuidelijke deel van de sokkel gaat de gemeente opvullen volgens de regels van de kunst. Dan kan ik de actuele oppervlakten van de blauwe hardsteen aanpakken door het opnieuw ingraveren van de verdwenen teksten, titels en tekens, het inkleuren van de gravuren naar een duidelijke leesbaarheid en de fixatie in watervastheid als beschermende afwerking op basis van transparante epoxy.".
Ook de sokkel kan door de gemeente met de juiste inkleuring van specie in cementvorm weer afgevlakt worden. De loodzittingen van de kruisvoet zijn niet aangetast.
Invullen van de verloren hoek met eventueel recyclage hardsteen : dit kan geslepen worden in de juiste vorm.
"Het Christusbeeld op kruis bestaat uit gietijzer en brons", zo gaat burgemeester Rudi Beeken (Wij Tielt-Winge) verder. "Het gietijzeren gedeelte zit in de bevestiging tussen het voetstuk en het kruisgedeelte. Dat is onbeschadigd. De rest van van het kruis en het Christusbeeld is gegoten brons. Dat is roestvrij, maar heeft een bruine toon. Het beeld vertoont al meer dan een halve eeuw duidelijke tekenen van bronsrot.".
Mits demontage van het beeld (3 bouten te lossen) kan het bronsrot definitief stilgelegd worden en het beeld dus in diens actuele toestand beschermd worden. Bijkomend bestaat de mogelijkheid om de ontstane openingen met tin te dichten en het verdwenen voetstuk door een prothese te vervangen die een 20-25-tal jaar gaat meegaan. De duurste, maar ook duurzaamste oplossing bestaat er in om het verdwenen voetstuk door een nieuw bronzen te vervangen.
Allemaal keuzes voor een volgende bestuursploeg in de mate natuurlijk dat die de "Bruine Lieve Heer" in Tielt-Winge weten staan.
En van waar het idee en de plotse activiteit? Dat zou wel eens kunnen te maken hebben met de recente acties van "Het Belgisch Legioen" en "De Witte Brigade" in de deelgemeente Meensel-Kiezegem.